خروج نقدینگی باکیفیت از بانک پارسیان/ لزوم افزایش دارایی‌ها با نقدشوندگی بالا 

تیتر20 - بهبود جریان نقد بانک ها و برقراری جریان سالم نقد، ثبات مالی بانک را به دنبال دارد و از برانگیختگی بحران نقدینگی جلوگیری می کند. 
بانک ها به طور معمول، تلاش می کنند که با کاهش هزینه های عملیاتی و افزایش درآمدهای عملیاتی، عملیات خود را کیفیت بخشند و از درآمدها، برای افزایش نقدینگی خود، حداکثر بهره را ببرند. 

افزایش نقد از محل درآمدهای عملیاتی، تاثیرات قوی مانند کاهش نیاز به سپرده گیری های پرهزینه را به دنبال دارد و در همین حال به کاهش وابستگی بانک به منابع خارجی مانند استقراض از بانک مرکزی کمک می رساند. 

با همه این احوال، برخی بانک ها با کاهش جریان نقد حاصل از عملیات و کاهش جريان خالص ورود (خروج) نقد حاصل از فعالیت ھای عملیاتی روبه رو شده اند. 

کاهش جریان نقد، می تواند به معنای خروج بیشتر نقد نسبت به ورود آن به بانک باشد؛ علامتی از اینکه بانک درگیر مشکلاتی چون افزایش هزینه های عملیاتی، رشد هزینه مطالبات مشکوک الوصول، کاهش خالص درآمد تسهیلات و سپرده گذاری، افزایش هزینه کارمزد، رشد هزینه های اداری و عمومی، رشد هزینه استهلاک و افزایش مطالبات از بانک ها و موسسات اعتباری است. 

این در شرایطی است که برخی بانک ها با مدیریت بهینه تر مطالبات مشکوک الوصول، جذب سپرده های ارزان قیمت تر، چرباندن درآمد کارمزد به هزینه کارمزد، افزایش چشمگیر خالص سود مبادلات و معاملات ارزی، مدیریت بهتر هزینه های اداری و عمومی، مدیریت ریسک های مربوط به استهلاک و... ، جریان نقد خود را بهتر مدیریت می کنند. 

این گروه از بانک ها، تلاش می کنند خروج نقد خود را کاهش دهند اما برخی بانک ها وضعیت بدتری دارند و در مواقعی به صورت متوالی با کاهش جریان نقد حاصل از فعالیت های عملیاتی روبه رو می شوند. 

بانک پارسیان درگیر مشکلات جریان نقد 
پارسیان، یکی از بانک هایی است که با کاهش نقد حاصل از عملیات درگیر است. 
صورت های مالی این بانک، نشان می دهد که خروج نقد حاصل از عملیات این بانک با 228 درصد افزایش، از بیش از 12 همت در پایان آذر 1402 (حسابرسی نشده) به بیش از 40 همت در پایان 30 آذر 1403 (حسابرسی نشده) رسیده است. 

همچنین میزان خروج نقد جریان حاصل از فعالیت های عملیاتی پارسیان، 230 درصد افزایش یافته است. اما به چه دلایلی بانک پارسیان با خروج قابل ملاضحه نقدینگی روبه رو شده است؟ 

صورت های مالی 9 ماهه 1403 نشان می دهد که هزینه سود سپرده این بانک، 42 درصد افزایش یافته است. همچنین افزایش 58 درصدی در هزینه کارمزد و افزایش 59 درصدی در هزینه های عملیاتی مشاهده می شود. 

با این وجود، پارسیان در همین برهه شاهد افزایش 914 درصدی درآمدهای عملیاتی خود بوده است. 

از جانبی دیگر، خالص سود سرمایه گذاری رشد 24 هزار و 323 درصدی را نشان می دهد؛ امری که نشانگر فروش دارایی است. 

در این زمینه، مشاهده می شود که از محل فعالیت های سرمایه گذاری و به طور خاص از محل وجوه دریافتی بابت فروش املاک و مستغلات غیرعملیاتی، بیش از 47 همت دریافت شده است. 

نسبت به دوره منتهی به 30 آذر سال 1402، رشد 7 هزار و 116 درصدی در فروش املاک و مستغلات غیرعملیاتی حاصل شده است. 
این میزان افزایش از املاک و مستغلات غیرعملیاتی، نشان دهنده افزایش تمایل بانک به «فاصله گرفتن از بنگاه داری» است؛ چه اینکه بخش عمده ای از املاک به فروش رفته، مربوط به املاک شرکت کانی‌سازان کیمیا  است. 

پارسیان در تلاش است که سرمایه خود را از 15 هزار و 634 میلیارد تومان در آخرین صورت مالی گزارش شده (30 آذر 1403) به 78 هزار و 400 میلیارد تومان در سال 1405 افزایش دهد.

 
با این اقدام و سایر اقدامات اصلاحی، بانک در نظر دارد که کفایت سرمایه خود را از حدود 5 به 9.6 درصد و در سال 1407 به بیش از 12 درصد برساند. 
با این وجود، چالش هایی هم در مسیر پارسیان وجود دارد؛ از جمله افزایش هزینه مطالبات مشکوک الوصول.

 
هزینه مطالبات مشکوک الوصول این بانک در پایان آذر سال 1403 نسبت به یک سال پیش از این تاریخ، 718 درصد رشد کرده است.

 
چالش دیگر پارسیان، غلبه خروجی نقد باکیفیت بر ورود آن است. نقد باکیفیت بانک ها به شکل های ریالی، دلاری و یورویی است. هرچه قدر خروج نقد بر ورود آن بچربد، نسبت پوشش نقدینگی بانک کاهش پیدا می کند و به پایین تر از 100 درصد می رسد.

پوشش نقدینگی 100 درصد به این معنی است که بانک دارایی‌های نقدشونده باکیفیت کافی را در اختیار دارد تا بتواند خروج نقدینگی را در یک دوره استرس ۳۰ روزه به طور کامل پوشش دهد. 

در نتیجه، بانک، در شرایط عادی می‌تواند، بدون نیاز به کمک خارجی تعهدات کوتاه‌مدت خود را پرداخت کند. اما بانک پارسیان چنین وضعیتی را ندارد. 
نسبت پوشش نقدینگی این بانک در پایان شهریور سال 1403 برای دارایی های ریالی به 22 درصد، برای دارایی های دلاری به 24 درصد و برای دارایی های یورویی به 22 درصد می رسد. 

نسبت 22 درصد، برای دارایی های ریالی به این معنی است که بانک پارسیان در پایان شهریور 1403، می توانست 22 درصد از نیاز نقدینگی 30 روزه اش را پوشش دهد. 

در نتیجه بانک فاقد ذخایر نقدی کافی برای تحمل یک بحران نقدینگی هرچند کوتاه‌ مدت است.

این میزان پوشش نقدینگی معنای دیگری هم دارد: در صورت افزایش برداشت‌های مشتریان، بانک ممکن است با کمبود نقدینگی مواجه شود و مجبور به فروش فوری دارایی‌ها، با قیمت پایین یا استقراض اضطراری از بانک مرکزی شود. 

لزوم اقدامات فوری 
در مجموع بانک پارسیان، با تهدید کاهش جریان خالص نقد روبه رو است و لازم دارد که ذخایر نقدی و دارایی‌های با نقدشوندگی بالای خود را افزایش دهد. 
همچنین اقداماتی چون مدیریت فعال ترازنامه برای کاهش تعهدات کوتاه‌ مدت و جذب سپرده‌های جدید با سیاست‌های تشویقی برای این بانک ضروری است.